De wekelijkse rubriek Finishpraat speelt in op actualiteit, combineert verleden met heden en haalt oude herinneringen op; kortom een verhaal voor de echte motorsportfan. In deze editie gaat het over de succesvolle en bijzondere carrière van Phil Read.
Wat hebben Marc Marquez, Valentino Rossi en Phil Read met elkaar gemeen? Zij wisten wereldtitels te behalen in zowel de 125cc, 250cc/Moto2 als 500cc/MotoGP. Een uniek rijtje met coureurs! Read was veruit de eerste rijder deze unieke prestatie behaalde, maar daarover later meer. Rijders als Jorge Lorenzo, Giacomo Agostini, Freddie Spencer, Alex Crivillé en Joan Mir hebben naast hun 500cc/MotoGP titel nog wel een wereldtitel in een andere klasse behaald, maar niet in deze drie raceklassen. In Read’s tijd was het minder gebruikelijk om via de lagere raceklassen door te groeien naar de 500cc. Iets wat tegenwoordig meer de standaard route richting de MotoGP klasse is geworden. Ook moeten we Maik Hailwood en John Surtees in dit bijzondere rijtje niet vergeten. Hailwood wist wereldtitels te behalen in de 250cc, 350cc en 500cc, terwijl Surtees naast zijn 350cc en 500cc kampioenschap ook een Formule 1 titel (4 wielen!) wist te behalen.
Wanneer ik op zoek ga naar meer informatie over Phil Read kom ik op zijn resultatenoverzicht uit: indrukwekkend! Read scoorde één wereldtitel in de 125cc, drie wereldtitels in de 250cc en twee wereldtitels in de 500cc. Ook wist hij races te winnen in de 350cc, maar reed daarin amper een volledig kampioenschap. In 152 races wist hij maar liefst 121 keer op het podium te staan en 52 keer te winnen. Wat een cijfers! Natuurlijk ik besef dat het een ander tijd was met slechts een beperkt aantal fabrieksmotoren, maar dan nog! Niet voor niets heeft Read de bijnaam “The Prince of Speed” gekregen. Tijd om iets verder in te zoomen op Read’s carrière.
Read was begin jaren 60 een zeer talentvolle racer waardoor Yamaha hem aantrok. Dit werd een succes, want in 1964 behaalde hij de eerste 250cc wereldtitel voor Yamaha. In 1965 herhaalde hij dat nog eens. De jaren erop verloor hij de wereldtitel nipt aan Mike Hailwood. 1968 werd een succesvol, maar ook bepalend jaar voor Read zijn carrière. Read en zijn teamgenoot Bill Ivy reden in de 125cc en 250cc. Yamaha had stalorders afgegeven, zodat Read kon gaan voor de 125cc titel en Ivy voor de 250cc titel. Gedurende het jaar ontstond er onenigheid en toen Read eenmaal de 125cc titel binnen had, ging hij ook vol voor de 250cc titel. Uiteindelijk eindigden Ivy en Read gelijk in punten met evenveel overwinningen. De wereldtitel werd beslist door de racetijden – van wedstrijden waarin ze beiden waren gefinisht – bij elkaar op te tellen. Read werd tot winnaar uitgeroepen en pakte een dubbele wereldtitel. Hij moest er wel een hoge prijs voor betalen, want Read zou van Yamaha nooit meer fabrieksondersteuning krijgen.
Read werd gedurende zijn carrière steeds meer bekend door zijn uitgesproken standpunten en stond ook wel bekend als controversieel. Dit kwam onder andere doordat hij en Giacomo Agostini begin jaren 70 een duidelijk standpunt innamen dat zij geen Grand Prix meer ging racen op Isle Man. Eind jaren 60 trokken veel Japanse fabrikanten zich terug uit de Grand Prix. Read reed in de eerste jaren na zijn veel besproken dubbele wereldtitel nauwelijks in de Grand Prix. Begin jaren 70 kwam hij terug met een productie Yamaha, die door de Nederlander Ferry Brouwer was getuned. Deze motor was zo goed dat Read in 1971 voor de vierde keer 250cc wereldkampioen kon worden. Ondertussen reed Read naast de Grand Prix ook 750cc races, onder andere met Norton. In 1972 werd Read benaderd door MV Agusta om Giacomo Agostini te helpen bij zijn strijd in de 350cc wereldtitel tegen het opkomende Yamaha-talent Jarno Saarinen. Een jaar later werd Read volledig fabrieksrijder voor MV Agusta. In de 500cc was in de openingsfase van het seizoen niemand opgewassen tegen Saarinen. In Monza gebeurde het tragische ongeluk waarbij Saarinen samen met Renzo Pasolini overleed. Agostini viel in 1973 vaak uit met technische problemen en Read bleef wel scoren. Dit leverde hem zijn eerste 500cc wereldtitel op. Een jaar verhuisde Agostini naar Yamaha, maar wist Read hem op een MV Agusta te kloppen en zo prolongeerde hij zijn 500cc wereldtitel. Zijn zevende Grand Prix kampioenschap in totaal! Vanaf 1975 was de Yamaha beter dan de MV Augusta en aan het einde van het jaar zou de Italiaanse fabrikant zich terugtrekken uit de Grand Prix. Read beëindigde zijn Grand Prix carrière in 1976. Wel kwam hij in 1978 nog een keer in actie tijdens de Isle Man TT tegen onder andere Mike Hailwood. Iets wat veel reacties opleverde, omdat Read toen de Ilse Man TT nog een Grand Prix was zich daar tegen had verzet en had bestempeld als te gevaarlijk.
In september was Read – ondanks zijn broze gezondheid – nog aanwezig bij de Classic GP in Assen. 6 oktober is de Brit op 83e jarige leeftijd in zijn slaap overleden. Read is met zijn zeven wereldtitels en overwinningen tegen grootheden als Hailwood en Agostini een absolute MotoGP Legend. Hij zal altijd bekend blijven als de eerste rijder die wereldtitels wist te behalen in zowel de 125cc, 250cc als 500cc.
Tot volgende week,
Asse Klein
Racesport.nl Supporter
Bent u een trouwe bezoeker van deze website, wilt u het werk van het Racesport.nl redactieteam mede ondersteunen en daarnaast ook nog eens regelmatig kans maken op fantastische prijzen?
Word dan nu Racesport.nl supporter. Meer info: www.racesport.nl/supporter
